نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 854 )
ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)
( قسمــت دهــم )
ساحــل امـــن
جزء دوازد هــم صفحــه 225 آیه 37 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَاصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَ وَحْیِنَا وَلاَ تُخَاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُواْ إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ
تفسیـــر لفظـــی :
و زیر نظر ما و [به] وحى ما کشتى را بساز و در باره کسانى که ستم کرده اند
با من سخن مگوى چرا که آنان غرق شدنى اند
تفسیر ادبی و عرفانی :
به نوح فرمان آمد از روی شریعت به ظاهر حکم ،
که از چوب ســــاج کشتی ساز ،
و در آن نشین تا از توفان بِـــرَهی !
و از روی حقیقت به حکمِ تخصیص و صفتِ تقریب ،
به سرِ وی ندا آمد که ؛
دریای نفس در پیش داری ،
که در آن گردابهای پرخطر و مُغرِق و مُهلِک است ،
و نهنگانِ جان ربای در کمین !
و ناچار از آن دریـــــا باید عبور کرد ،
تا به ساحــــــــل امـــــن و سلامت رسی !
از اخلاص ، کشتی به سه طبقــــه ساز ؛
یکی بیــــم ، دیگری امیــــــد ، و سومی رضــــــا .
آنگاه بادبانِ صدق بر آن بند ،
و بر مهـــب (1) صبـــای اطـــــلاع مـــــا بــــــدار ،
کــــه مـــــا خود چنـــان که بایــــد رانـــــــــد ،
و آن جـــا که باید رانــــد ، خود رانیـــم !
خداوند در این آیت به اشارت می فرماید :
بنده ی من ؛ تدبیــــــرِ کار خود ، با من واگــــــــــذار ،
و خویشتن را یک ســـــــره به من بسپـــــــار ،
و تصـــــــــرّف خود دور دار ،
که تــو محمـــــــــــول لطــــــــف مـــــائی ،
و محمــــول کریمـــــان ، نمی افتد و غــــرق نمی شود .
خــــــــدایـــــــا ؛
تا مهـــــرِ تــــــــو پیدا گشت ، همه مهر ها جفــــــــا گشت ،
و تا نیکیِ تــــــو پیدا گشت ، همه جفــــا هــــا وفــــــــــا گشت ،
خـــداونـــــــــدا ؛
ما نه ارزانی بودیم تا ما را برگزیدی ،
و نه نا ارزانی بودیم که به غلط برگزیدی !
بلکه به خــــــــود ارزانی کــــردی ، تا برگزیـــــدی ،
و هر عیب که می دیدی بپوشیدی !
کعبـــه ی عشــق
از دلبــــرم به بتکـــــــده ، نــــام و نشـان نبود
در کعبــــــــه نیز جلـوه اى از او عیــــــان نبود
در خانقــــــــاه ، ذکـرى از آن گلعـــذار نیست
در دیــــــر و در کنیسه ، کلامى از آن نبــــود
در مَــــدْرسِ فقیه به جز قیـل و قــال نیست
در دادگـــــــاه ، هیـــچ از او داستــــــان نبود
در محضـــــر ادیــــب شـــــدم ، بلکه یابمش
دیــــدم کلام ، جـــــز ز معــــانى بیـــان نبود
حیــــرت زده شـــــدم به صفــــــوف قلندران
آنجــــا بجــــز مدیحتى از قلـــــــدران نبـــود
یک قطــــره مـــــى ز جام تو اى یار دلفــریب
آن مى دهد که در همـه ملک جهـــــــان نبود
یک غمزه کرد و ریخت به جان ، یک شرر کز آن
در بــــارگـــــــــاه قــدس برِ قدسیـــــان نبـــــود
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 108 ]
--------------------------------------------
(1) مهب : جای وزیدن باد
موضوع :